Heb je pech? Touring Wegenhulp is al onderweg!

Collectie Waeytens

De intrede van de consumptiemaatschappij in onze contreien en de hogere welvaart na de Tweede Wereldoorlog zorgden ervoor dat meer mensen zich een auto konden veroorloven. De glorieuze dure Belgische luxemerken van weleer zoals Minerva hadden toen al lang plaats gemaakt voor de goedkopere wagens van wereldmerken die in eigen land in assemblagefabrieken werden gemaakt. Zowat elk gezin schafte zich een auto aan, gekocht in een van de vele plaatselijke garages.

Collectie De Corte

Die auto werd in de jaren 1950 en 1960 enkel van stal gehaald om in het weekend uitstapjes te doen naar de familie, de zee of de Ardennen. Hij werd mooi opgeblonken en stond tijdens de week te rusten in de garage. Hoe goed het ijzeren ros ook gesoigneerd werd, er kon al eens iets mislopen onderweg. De gestegen verkoopscijfers zorgden ook voor meer auto’s die met pech langs de kant van de weg belandden. Daar speelde het in 1948 opgerichte Touring Wegenhulp handig op in. Touring werd in 1895 opgericht als belangenvereninging voor fietsers en het fietstoerisme. De vereniging greep het toegenomen autobezit aan om zich te profileren als verdediger van de belangen van alle weggebruikers.

De nieuwe organisatie verschafte ook werk aan enkele bewoners van onze streek, zoals Achiel De Corte uit Melle. Hij ging in 1948 in dienst bij Touring Wegenhulp. Hij startte met een motorfiets met sidecar en kreeg in het begin van de jaren 1950 een Touringwagen. Elke Touring Wegenhulpagent kreeg een sector toegewezen. In het geval van Achiel was dat een stuk van de autosnelweg E5, nu E40. Hij vertrok in Melle en reed tot in Aalst. Daar reed hij er terug af om terug naar Melle te rijden. Dit deed hij tot hij een auto met pech langs de weg zag staan.

Collectie De Corte

Collectie De Corte

Elk jaar werden alle agenten met hun voertuig naar Brussel geroepen en werden de voertuigen op een rij geparkeerd, klaar voor de jaarlijkse inspectie. De bestuurder van de wagen die het best was onderhouden, kreeg een prijs. Alle agenten tooiden zich voor de gelegenheid in hun smetteloos uniform en deden hun uiterste best om de prijs te pakken te krijgen. Vaak was deze bijeenkomst de gelegenheid om samen op de foto te gaan met de collega’s en de Touring mascotte.

This slideshow requires JavaScript.

Speelgoed van de (nouveau) riche

Collectie De Paepe

Vandaag heeft bijna elk gezin een personenwagen, al dan niet zelf gekocht of door de werkgever voorzien. In Vlaanderen zijn meer dan drie miljoen wagens geregistreerd. In heel België gaat het om meer dan vijf miljoen wagens. We zijn met zijn allen een pak rijker geworden dan onze 19de-eeuwse voorouders maar ook auto’s zijn goedkoper dan toen. De meeste auto’s zijn al lang geen luxegoed of speciaal meer. Dat was ooit anders.

In de 19de eeuw, wanneer de auto werd uitgevonden, heerste er een grenzeloos geloof in vooruitgang en techniek. België was toen ook een industriële koploper waarbij zowel oude als nieuwe rijken veel investeerden in nieuwe technologieën. Zij waren er dan ook als de kippen bij om de nieuwe speeltjes aan te kopen en uit te proberen.

Poseren bij de wagen. Collectie Van Herpe.

Dat blijkt ook wanneer we een eigentijdse bron uitpluizen. In de beginjaren van de auto, waren er nog niet zoveel als vandaag. Daarom pasten ze allemaal in één almanak. Alle personen die een wagen of motorfiets in het bezit hadden, verschenen in de Annuaire Général de l’Automobilisme Belge met naam, adres, titel en soort voertuig (auto of motorfiets). De uitgave van 1907 is een lijvig document dat ik voor u heb uitgeplozen op zoek naar Rodenaars met een auto of motorfiets.

In totaal komen 32 personen in de annuaire voor die in het huidige Land van Rode woonden. De meeste personen kwamen uit Melle (18) en Merelbeke of Bottelare (13). Slechts een persoon kwam uit Landskouter. De andere gemeenten komen niet aan bod. Dat een auto of motorfiets toen nog niet in het bereik van de gewone man kwam, kunnen we afleiden uit de namen van de auto- en motorbezitters. In bijna alle gevallen gaat het om adellijke families die in Melle of Merelbeke een buitenverblijf of kasteel hadden.

Samen bij de wagen. Collectie De Vloed.

Van de vier auto’s en zeven motorfietsen waren er drie auto’s en twee motorfietsen van de familie Stas de Richelle uit Bottelare en Merelbeke. Ernest, Adelin en Louis waren drie broers van een familie die hun naam aan een straat in Bottelare gaven. Adelin was namelijk ridder en burgemeester van Bottelare. Ook in Melle behoorden de auto’s en motorfietsen in 1907 aan de adel toe. De families de Bueren, Verplancke de Diepenhède, de Crombrugghe en de Potter d’Indoye bezaten er vier van de vijf auto’s en zijn geen onbekenden in de geschiedenis van de gemeente.

Het valt ook op dat er meer motorfietsen dan auto’s waren in het Land van Rode: twintig tegenover negen. Er heerste dan ook een echte hype rond motorfietsen in die jaren. Automobiel- en motorfietsbezitters gingen mee in de snelheidsroes die toen welig tierde. De snelheidsrecords volgenden mekaar snel op en plattelandswegen waren niet meer de veilige wegen van voorheen. Het succes van de motorfiets heeft veel aan deze roes te danken. Motorfietsen waren wendbaarder en minder log en haalden ook hoge snelheden.

Wil je de annuaire zelf uitpluizen? Neem dan hier een kijkje. Veel grasduingenot!

Samen op de moto

De fiets en de auto werden zowat gelijktijdig ontwikkeld. Er waren heel wat fietsmodellen in omloop. Drie- en vierwielers, loopfietsen, plooifietsen, fietsen met een groot voorwiel en een klein achterwiel (ook wel ‘Hoge Bi’ genoemd). Omdat deze laatste niet zonder risico waren, bracht de Engelsman Lawson de ‘safety bicycle‘ op de markt. Hij was lichter, goedkoper en eenvoudiger. Deze fiets lijkt erg goed op de fietsen waarmee we ons vandaag op de baan begeven: twee gelijke normale wielen, . De safety bicycle werd razend populair.

Niet lang nadien kwam ook de motorfiets, gebaseerd op de safety bicycle, ter wereld. De motorfiets is lange tijd een fiets met een motor geweest. Het voertuig werd tijdens de Eerste Wereldoorlog door het leger ingezet waardoor vele mannen de smaak te pakken kregen. Na de Tweede Wereldoorlog, steeg de welvaart en deed de consumptiemaatschappij haar intrede. Jongelui hadden niet meteen geld om een auto te kopen en kochten dan maar een motorfiets of scooter. Die werd gebruikt om naar het werk te rijden en om in het weekend gezinsuitstapjes te maken. Samen op de moto doorheen het Land van Rode!

Samen op de scooter in Gentbrugge, 1953. Collectie De Clerck

Achiel De Corte uit Melle was verzot op motorfietsen. Bij de geboorte van zijn dochter, mocht hij hem een aanschaffen. Melle, jaren 1950. Collectie De Corte

Poseren aan de motorfiets, Sint-Lievens-Houtem, jaren 1950. Collectie De Landsheer

Kiekje met de scooter, Sint-Lievens-Houtem, 1958. Collectie De Landsheer

Naast de scooter in de zon. Collectie De Mulder

Broodronde op de motorfiets, Merelbeke, 1953. Collectie De Paepe

Monique Vander Heyden in de winter op de Flandria van de familie, Merelbeke, 1953. Collectie De Paepe

Bakkersdochter Jenny Vander Heyden op broodronde in de winter, Merelbeke, 1953. Collectie De Paepe

De Flandria van de familie Vander Heyden in Lemberge, 1953. Collectie De Paepe

Op uitstap in Geraardsbergen met de motorfiets, jaren 1950. Collectie D’Hooge

Makkers op de moto in Overmere, jaren 1940. Collectie D’Hooge

In maatpak op de moto op de brug over de spoorweg in Melle, 1943. Collectie Kesteleyn

Zot doen op de moto, Melle, jaren 1960. Collectie Kesteleyn

Op de Engelse motorfiets van grootvader, jaren 1940. Collectie Leroy

Op de foto met een Britse soldaat, 1940-1945. Collectie Leroy

Met de scooter op weg naar Luxemburg, eind jaren 1950. Collectie Waeytens

Willy Waeytens op zijn peugeotbromfiets, Balegem, jaren 1950. Collectie Waeytens

Annieta Van Herpe uit Balegem met Lieva De Wilde, Watervliet, ca. 1960. Collectie Van Herpe

Op stap in Merelbeke op de Hundelgemsesteenweg, 1960. Collectie D’Hooge

Poseren voor een bevriende fotograaf, Merelbeke, jaren 1950. Collectie D’Hooge

De peugeot bromfiets van de familie Waeytens, Balegem, jaren 1955. Collectie Waeytens